Sağlık Bakanımız Dr Fahrettin Koca aslında benim asistanlık yıllarımdan beri arkadaşımdır. Çok çalışkan olduğu için bu noktaya kadar geldi. Kendisini makamında tebrik ettim. Bir kere de buradan tebrik edeyim. Aşağıda yazdıklarımı kendisine ilettim ama planlarına almışımdır almamış mıdır bilmiyorum. İlk dönemde Covid belasıyla çok yoğun uğraştığını çok iyi biliyoruz. Şimdi kendisinin gerçek mesleği olan çocuk sağlığı ve hastalıklarını da hatırlamasını diliyorum.
Konu benim tıp fakültesi yıllarıma gidiyor. Hocamız Prof Dr Olcay Neyzi inanılmaz çalışkan ve alçakgönüllü bir kişi olduğu için pek çoğunuz onu medyadan tanımazsınız. Ama Türk Çocuk Hekimliğinin bir mihenk taşıdır kendisi. Onun sayesinde pek çok şey öğrendik. Tıp fakültesinde çocuk dersleri 3. sınıftan itibaren her sene devam etmiştir. Beşinci sınıfta artık bir çocuğa serum takabilir, kan alma gibi işlemleri rahatlıkla yapabilir; hatta lomber ponksiyon bile yapabilirdik hevesliysek. Bu sayede çocuk kliniğinde geze geze küçüklüğünde su çiçeği geçirmemiş arkadaşlarımız su çiçeği bile geçirmişti koskoca tıp fakültesi öğrencisiyken.
O derslerimizde çocuk sağlığı ile ilgili şu öğretildi:
” Geç kalmak iyi değildir”
Şimdi aile hekimliği kurumu çok iyi işliyor. Yarı liberalist yarı sosyal bir sistemle de olsa pek çok ülkeden daha iyi. Ancak şöyle bir sorun var. Aile hekimliği bütün konsantrasyon çocukta olmadığı için genel tababette çocuklar konusu (bence) yetersiz kalıyor. Başvuruların çoğu aşı için veya çocuk hasta olduğunda yapılıyor. Size bir soru: “çocuk sağlığı ve hastalıkları ihtisası” neden var? Bir aralar 5 seneydi 4 e indi aceleden; ama bu dönemde bile öğrenilmesi güç olan şeyleri öğrenen yetenek ve bilgi kazanmış çocuk sağlığı ve hastalıkları uzmanları neden primer basamakta tercih edilmiyor? Sebebi sayı azlığı ise zaten hizmet alımı gibi bir şey uygulanıyor, özel sigortalar ile özel hastanelere de gidenler var ama bu herkese ulaşamıyor. Pek çok kişi böyle bir fırsat sunulsa çocuk uzmanını tercih etmez mi? Diyeceksiniz ki: kalabalık. Ama bu sizin çocuğunuzun sorunu değil ki?
Bu fikir biliyorum size, meslektaşlarıma, sağlık bakanına, politikalara, hatta tabipler birliğine bile (bu yazıyı okumadan önce) o kadar uzaktı ki. Neden uzaktı çünkü bu konuda bir gelişme yaşanmadı. Ama düşününce hepiniz kabul edeceksiniz. Çocuk doğduktan sonra öyle hızlı ilerliyor ki; bir eksiklik ömür boyu rotayı değiştiriyor. Genel pratisyenlikte bu yapılamaz mı? Tabi ki yapılır, yapılıyor ve de yapılmalı. Ama sorun sadece aşı zamanları gitmek olmamalı. Doğumda, 2. 4. 6. 9. 12. aylarda aşı için gitmek yeterli mi? Değil.
İlk ay haftada bir; ilk 6 ay ayda bir; 6-12 aylar arası 2 ayda bir, sonra 3 ayda bir 2 yaşından sonra da yılda bir gitmek gerekir.
Doğrusu budur.
İster çocuk sağlığı ve hastalıkları uzmanına gidin, ister aile hekiminize gidin bu süreyle gidilmesi doğrudur. Bunun dışında her muayenede ayrıntılı nörolojik muayene dışında gelişimini ve büyümesini de dikkatli bir şekilde yapmalıyız. Unutmayalım ki tıp biliminde iki branşta sağlık sözü geçer: Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları ile Ruh sağlığı ve Hastalıkları…
Çocuk hiç omazsa belli dönemlerde çocuk sağlığı ve hastalıkları uzmanınca değerlendirilmelidir. Gelişme sadece boy ağırlık baş çevresi değildir. Hipotiroidisi var, metabolik hastalıklar var, genetik hastalıklar var.
Bugünlük bu kadar suda bulanıklık yarattığım yeter. Yazı okumayı sevmeyen hemen anafikri merak edenler için:
Sonuç:
Çocuklarda sağlıklı büyüme kontrolü sadece aşı zamanları gitmek olmamalı. Doğumda, 2. 4. 6. 9. 12.,18., 24. aylarda aşı için gitmek yeterli mi? Değil.
- İlk ay haftada bir;
- ilk 6 ay ayda bir;
- 6-12 aylar arası 2 ayda bir,
- sonra 3 ayda bir
- 2 yaşından sonra da yılda bir çocuk muayenesine gitmek gerekir.